ŚLĄSKIE GROBY LUDZI KOŚCIOŁA

NORBERT NIESTOLIK

BISKUP JULIUSZ BIENIEK

WIEJSKI GRÓB BISKUPA JULIUSZA BIEŃKA

Miejscem pochówku hierarchów kościoła katolickiego są zazwyczaj bazylik lub kościoły katedralne znajdujące się na terenie ich diecezji. Jednym z nielicznych wyjątków jest osoba księdza Juliusza Bieńka, biskupa diecezji katowickiej, który jako miejsce wiecznego spoczynku wybrał mogiłę swoich rodziców znajdującą się na wiejskim cmentarzu parafii św. Mikołaja i św. Małgorzaty w Wysokiej koło Olesna.

Urodził się 11 kwietnia 1895 roku w pobliskich Sowczycach. Zgodnie z miejscowym podaniem w okolicznych lasach sosnowo - świerkowych gnieździły się sowy i stąd nazwa miejscowości, która wywarła ogromny wpływ na osobowość przyszłego księdza. W XVIII wieku zaczęli tutaj napływać Niemcy, jednak w plebiscycie górnośląskim 1921 roku na 351 osób z 358 uprawnionych do głosowania, aż 233 oddało swoje głosy za Polską, gdy na przykład w pobliskiej Wysokiej stosunek ten wynosił 108 do 288 na korzyść Niemców. Mieszkańcy Sowczyc brali udział w powstaniach śląskich, we wsi istniała polska biblioteka, a jedna z mieszkanek, Franciszka Tomys uczyła polskie dzieci języka ojczystego.

W 1922 roku, po podziale Górnego Śląska, Sowczyce znalazły się po stronie niemieckiej. Wspomniani Tomysowie prowadzili jednak dalej propolską działalność, cierpiąc za swoje przekonania, szczególnie w okresie okupacji. W jednym z opracowań czytamy o Sowczycach: "Wszędzie widać ład, jak grzyby po deszczu wyrastają coraz to piękniejsze domy mieszkalne, dobrze utrzymanymi szosami pędzą samochody i autobusy". Dzisiejsze Sowczyce i pobliska Wysoka to w dalszym ciągu piękne i zadbane podoleskie wsie. Przeważa ludność rodzima, cechująca się pracowitością, religijnością i przywiązaniem do rodzinnej ziemi.

W realiach zjednoczonej Europy i istniejącej tam również mniejszości niemieckiej trudno jednak mówić o konfliktach. Są one już tylko złym duchem historii a teraźniejszość budowana jest na bazie zrozumienia i pojednania. Obecnie w Sowczycach znajdują się dwa kościoły filialne pw. św. Antoniego, jeden drewniany, drugi murowany. Wieś należy do parafii Nawiedzenia NMP w Łomnicy przynależnej do dekanatu Olesno. Liczy ponad sześciuset parafian. Pierwotnie, do roku 1934, Sowczyce należały do parafii w Wysokiej, stąd miejsce pochówku rodziców biskupa. Juliusz Bieniek został ochrzczony w kościele w Wysokiej. Do gimnazjum chodził w Kluczborku, skąd wydalono go za czytanie i przechowywanie polskich książek. Naukę kontynuował w dolnośląskim Jaworze.

Ukończył Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 16 czerwca 1918 roku. Pracę duszpasterską rozpoczął na Śląsku Opolskim a następnie w Administracji Apostolskiej jako notariusz a później kanclerz kurii diecezjalnej. Opublikował kilka prac naukowych, w tym: "Parafia tzw. Starokatolicka w Katowicach w oświetleniu historyczno - prawnym" oraz "Szkoła katolicka na Śląsku w oświetleniu historyczno - prawnym". 13 marca 1937 roku został wyniesiony do godności biskupiej i mianowany wikariuszem generalnym.

Przez czterdzieści lat wzorowo prowadził kancelarię diecezjalną. Był członkiem Komisji Szkolnej Episkopatu Polski oraz Komisji do Spraw Fundacyjnych i Charytatywnych. Dwukrotnie przeżył gorycz wygnania ze swojej diecezji. Pierwszy raz 28 lutego 1941 roku w czasie okupacji, drugi raz w okresie stalinowskim, razem z pozostałymi biskupami katowickimi. W tym czasie był nieugiętym obrońcą wiary. 15 sierpnia 1950 roku, w czasie pielgrzymki kobiet do Piekar, walczył o prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci, do wolnych niedziel oraz do nauki religii w szkole. W czasach trudnych służył wsparciem i pomocą osobom biednym, chorym, prześladowanym i więzionym. W czasie okupacji dumnie głosił, że jest Polakiem. Czynił to również znacznie wcześniej, w czasie powstań śląskich i plebiscytu, kiedy optował za przyłączeniem Górnego Śląska do Polski. Po tym jak jego rodzinne strony pozostały w granicach państwa niemieckiego, poprosił o przeniesienie na polski Górny Śląsk.

Po długich latach posługi biskupiej, w roku 1975, na życzenie biskupa ordynariusza zrzekł się godności prepozyta kapituły i funkcji wikariusza generalnego. Zmarł 17 stycznia 1978 roku w Katowicach. W czasie uroczystości pogrzebowych homilię wygłosił ówczesny Metropolita Krakowski kardynał Karol Wojtyła.

Grób biskupa Juliusza Bieńka jest niezwykle prosty, lecz jednocześnie dostojny i co należy podkreślić zadbany. Prowadzi do niego aleja obsadzona pięknymi tujami. Nagrobek stanowi krzyż z wizerunkiem twarzy Chrystusa z wieńcem cierniowym na głowie. Napis głosi: "Ks. Bp. Juliusz Bieniek, 11.4.1895 - 17.1.1978". Na płycie nagrobnej widnieje napis "Hic requiescunt in Domino", herb biskupi, zaś po bokach widzimy dane dotyczące narodzin, chrztu i śmierci rodziców biskupa.

Za parkanem cmentarza rozciąga się wielobarwna szachownica pól. W oddali szumią lasy. Przepiękny krajobraz rodzinnych stron biskupa spina klamrą miejsce jego urodzenia, burzliwe i godne życie oraz śmierć. Biskup katowicki spoczywa tam, gdzie nabył cech, które realizował w swojej posłudze Bogu i ludziom. Pracowity, dokładny, stanowczy, skromny, patriota wierny słowom swojego biskupiego motta: "Stat crux, dum volvitur obis" (Stoi krzyż, choćby świat cały legł w gruzach).